نقش نظام حکومتی عراق بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران (1979-2010)

چکیده: به دلیل ناکارآمدی دیدگاه سنتی نسبت به امنیت و محدود بودن آن به امنیت نظامی- سیاسی، در دهه هشتاد میلادی با توسعه مفهوم امنیت از سوی نظریه پردازان غربی، سعی شد که دیدی همه جانبه به این مفهوم لحاظ گردد. چرا که در ادبیات نوین سیاست، متغیرهای جدیدی وارد گشته بود که دیدگاه کلاسیک دیگر جوابگوی تهدیدات نبود. نظریه پردازانی چون باری بوزان این مرحله از تکامل ادبیات امنیتی را در چهارچوب مکتب کپنهاگ معرفی نمودند. متغیرهای تاثیر گذار نوین عبارت بودند از: امنیت اجتماعی- فرهنگی، امنیت زیست محیطی، امنیت اقتصادی. البته مکتب کپنهاگ سعی ننمود که تغییر بنیادی در ادبیات کلاسیک امنیت به وجود آورد بلکه همه این متغیرها را در کنار امنیت نظامی لحاظ نمود. سعی بر آن شد که در این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی به این سوال پاسخ داده شودکه تاثیر نظام حکومتی کشور عراق بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران با توجه به دیدگاه موسع عنوان شده از سوی مکتب کپنهاگ به چه صورت بوده و خواهد بود. در واقع متغیرهای امنیت (نظامی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و زیست محیطی) مورد بررسی و تحلیل واقع شده است و در هر فصل یکی از متغیرهای امنیت با توجه به این مکتب مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتیجه به دست آمده این گونه است که، امنیت جمهوری اسلامی ایران در تمامی متغیرها تحت تاثیر حکومت عراق قرار گرفته است. از سال 1979 تا 2003 با کاهش امنیت مواجه بوده ایم؛ و از سال 2003 به بعد با افزایش امنیت در کوتاه مدت و با کاهش امنیت در بلند مدت مواجه خواهیم گشت. واژگان کلیدی: امنیت اقتصادی، امنیت فرهنگی و اجتماعی، امنیت زیست محیطی و امنیت نظامی.